हिन्‍दी व्‍याकरण सामान्‍य अशुद्धियां Hindi grammar error

 

हिन्‍दी व्‍याकरण के कुछ नियम

>

हिंदी भाषा भारत में बोली जानी वाली सर्वाधिक प्रयोग किये जाने वाली भाषा है यह भाषा बोलने में आसान लगती है मगर उसको लिखने में कई प्रकार की मात्राओं में एवं व्‍याकरण में गलतियां होती है हिंदी में 52 व्‍यंजन है एवं कई संख्‍या में व्‍याकरण के नियम जिसे अच्‍छे जानकारी लेकर ही समझा एवं प्रयोग किया जाता है। हिंदी में अशुद्धियों के कारण ही परीक्षाओं में एवं सामान्‍य प्रयोग के लिए जैसे पत्र लेखन,आदि में समस्‍याऐं आदि है  जिसे ठीक करना जरूरी होता है वरना अर्थ का अनर्थ हो सकता है।

इस पोस्‍ट में हिदी के अशुद्धियों के अंतर्गत एक नियम बताऐ जा रहे है जिसमें सुधार कर अपनी हिंदी व्‍याकरण का अच्‍छा बनाया जा सकता है। हिंदी व्‍याकरण का प्रयोग स्‍टेनों के डिकटेशन को रूपांतरण कर हिंदी में लिखने का किया जाता है जो कि स्‍टेनोग्राफर बनने के लिए सबसे महत्‍वपूर्ण है इसके आधार पर ही उत्तीर्ण का चयन किया जाएगा।इसके अलावा भी समान्‍य जीवन में हिंदी को लिखने में इस नियम का प्रयोग करना ही चाहिए।  


इन शब्‍दों के पहले पूर्ण विराम नहीं लगता :-

और, तथापि, जबकि, तथा, एवं, इत्‍यादि

 

इन शब्‍दों में बिन्‍दी लगाना आवश्‍यक है:-

नहीं, क्‍यों, में, इनमें, उन्‍हें, इसमें,उसमें, उनमें, किनमें, सबमें

 

कि का प्रयोग :-

हुआ हूं, होता है, जो कि, माना कि,  यह कि, जबकि, वह यह कि जितना कि तात्‍पर्य आदि (योजक शब्‍द)

दो व्‍याक्‍यों को जोड़ने के लिये होता है ।

 

की का प्रयोग :-

इस शब्‍द का प्रयोग हमेशा वाक्‍य में मध्‍य में होता हे ।

संज्ञा के साथ जैसे मोहन की बहन




हिन्‍दी व्‍याकरण सामान्‍य अशुद्धियां 


हिन्‍दी व्‍याकरण सामान्‍य अशुद्धियां 



दवाई        RIGHT

दवाईयां     WRONG

दवाइयां    RIGHT

 

मिठाई                    RIGHT

मिठाइयां                RIGHT

मिठाइयों                RIGHT

 

धर्मशाला                       RIGHT

धर्मशालाऐं                    WRONG

धर्मशालायें                     RIGHT

 उपर दिये गये शब्‍दों के नियम में   ए के उपर मात्रा कभी भी अन्‍त में नहीं आती । केवल पहले या बीच में आती है ।

 

ऐसा               RIGHT

ऐश्‍वर्या            RIGHT

लिऐ               WRONG

लिए               RIGHT

लिये               RIGHT

 


पुर्नमिलन                     WRONG

पुनमिलिन(‍पुनरमिलन)    RIGHT

पुनर्मिलिन                    WRONG

 

पार्ट                       RIGHT

पार्ट्स                    WRONG

पाट् र्स                    RIGHT

 

बिलियर्ड           RIGHT

बिलियर्ड           RIGHT

 

कम्‍युनिस्‍ट         RIGHT

कम्‍युनिष्‍ट         WRONG

 

कष्‍ट                RIGHT

भ्रष्‍ट                RIGHT

 

चाकू           RIGHT

चाकुुओं       RIGHT

 

डाकू           RIGHT

डाकुओं       RIGHT

 

महत्‍व                    WRONG

महत्‍ त्‍व                 WRONG

महत्त्‍व                     RIGHT

महत्त्‍वाकाक्षी             RIGHT

 

तत्‍व                      WRONG

ततत्‍व                    WRONG

तत्त्‍व                RIGHT

 

कवित्‍व            RIGHT

 

गण्‍यमान्‍य        RIGHT

गणमान्‍य         WRONG

 

रोड़               WRONG

रोडवेज            RIGHT

रोड                RIGHT

 

रुमाल            RIGHT

रूमाल           WRONG

रुपया            RIGHT

 

श्रृंखला          WRONG

 

श्रृंगार            WRONG

 

अनाधिकार         WRONG

अनाधिकृत          WRONG

अनधिकार           RIGHT

अनधिकृत           RIGHT

 

तिलांज‍लि          RIGHT

तिलांजली          WRONG

पुष्‍पांजलि            RIGHT

अजंलि               RIGHT

 

डन्‍डा                    WRONG

डंडा                      RIGHT

डण्‍डा                      RIGHT

 

ण से साथ होना चाहिए -ट ठ ड ढ ण

न्‍ से साथ होना चाहिए -त थ द ध न

 

पम्‍प                RIGHT

पंप                 RIGHT

 

जंम                    WRONG

जन्‍म                  RIGHT

 

हि                    WRONG

ही                       RIGHT

भि                    WRONG

भी                      RIGHT

सि                    WRONG

सी                     RIGHT

 

ज्‍योत्‍स्‍ना                     RIGHT

ज्‍योत्‍सना                    WRONG

 

मध्‍याह्न                     RIGHT

मध्‍यान्‍ह                    WRONG

 

पूर्वान्‍ह                    WRONG

पूर्वाह्न                     RIGHT

 

अपराह्न                      RIGHT

अपरान्‍ह                    WRONG

यहां पहले ह आना चाहिए फिर न

 

जिह्वा                      RIGHT

जिव्‍हा                    WRONG

 

में                        RIGHT

मैं                         RIGHT

ओर

और

 

कि  मैंने कहा था कि

मैंने कहा है कि

वह गया है कि नहीं    (क्रिया )

 

की संज्ञा के साथ उदाहरण मोहन की बहन मोहन यहां संज्ञा है

 

आर्शिवाद                    WRONG

आर्शीवाद                    WRONG

आशीर्वाद                    RIGHT

 

कवियित्री                    WRONG

कवयित्री                    RIGHT

 

मारुति                     RIGHT

मारूति                    WRONG

 

श्रीमति                    WRONG

श्रीम‍ती                  RIGHT

 

पत्‍नि                    WRONG

पत्‍नी                    RIGHT

 

पति                      RIGHT

पती                    WRONG

 

अधिशाषी                    WRONG

अधिशासी                    RIGHT

 

शासन                         RIGHT

शेष                            RIGHT

विशेष                         RIGHT

उज्‍ज्‍वल                      RIGHT

उज्‍जवल                    WRONG

 

खायेंगे                    RIGHT

खायेंगें                    WRONG

खायेगें                    WRONG

 

पायेंगे                   RIGHT

किन्‍होंने                 RIGHT

जिन्‍होंने                 RIGHT

उन्‍होंने                 RIGHT

 

पड़ा वह गिर पड़ा ।               RIGHT

चढ़ा वह चढ़ गया ।                RIGHT

 

न्‍यायधीश                    WRONG

न्‍यायाधीश                     RIGHT

न्‍यायालय                     RIGHT

 

मंत्री महोदय                     RIGHT

मंत्रिमण्‍डल                     RIGHT

मंत्रिपरिषद्                     RIGHT

 

रविन्‍द्र                    WRONG

र‍वीन्‍द्र                     RIGHT

 

गुनहगार                    WRONG

गुनाहगार                     RIGHT

 

बाहर                     RIGHT

बहार                    WRONG

अतिथि                     RIGHT

अतिथी                    WRONG

 

महिने                    WRONG

महीना                     RIGHT

 

बिमारी                    WRONG

बीमारी                     RIGHT

 

सम्‍पत्ति                     RIGHT

सम्‍पति                    WRONG

दम्‍पत्ति                    WRONG

दम्‍पति                     RIGHT

 

सौहाद्रपूर्ण                    WRONG

सौहार्द्रपूर्ण                    WRONG

सौहार्दपूर्ण                     RIGHT

 

निहारिका

नीहारिका                     RIGHT

 

सन्‍यासी                    WRONG

संयासी                    WRONG

संन्‍यासी                     RIGHT

 

सानिध्‍य                    WRONG

सानिनध्‍य                     RIGHT

 

प्रिय भाइयों                     WRONG    

प्रिय भाइयो                     RIGHT

प्रिय बहिनो                     RIGHT

प्रिय बहिनों                    WRONG

 प्रिय दोस्‍तो                     RIGHT

प्रिय मित्रों                    WRONG

 

गुरू                    WRONG

गुरु                     RIGHT

गुरुवार                     RIGHT

गुरूवार

 

चंचल                     RIGHT

चन्‍चल                     RIGHT

 

पंप                     RIGHT

पम्‍प                     RIGHT

खंड                     RIGHT

खण्‍ड                     RIGHT

खन्‍ड                    WRONG

 

गंगा                     RIGHT

गण्‍गा                    WRONG

गन्‍गा                    WRONG

 

अक्षुण                    WRONG

अक्षुण्‍ण                     RIGHT

पाईप लाईन                    WRONG

पाइप लाइन                     RIGHT

 

प्रज्‍ज्‍वलित                    WRONG

प्रज्‍वलित                     RIGHT

रिर्पोट                    WRONG

रीर्पोट                    WRONG

रिपोर्ट                     RIGHT

 

महषुस                    WRONG

महसूस                     RIGHT

 

आईए                    WRONG

आइए                     RIGHT

 

अनुग्रहित                    WRONG

अनुगृहित                    WRONG

अनुगृहीत                     RIGHT

 

स्‍त्रोत                     RIGHT

कर्फ्यू                     RIGHT

करफ्यू                     RIGHT

 

बैचेन                    WRONG

बेचैन                     RIGHT

मूर्छिंत                    WRONG

मूच्छित                    WRONG

 

किजिए                    WRONG

कीजिए                     RIGHT

दिजीए                    WRONG

दीजिए                     RIGHT

चाहिए                     RIGHT

चाहीए                    WRONG

लिजीए                    WRONG

लीजिए                     RIGHT

 

व्‍यापार से व्‍यापारिक  RIGHT

समाज से सामाजिक                     RIGHT

अधिकारी से अधिकारियों             RIGHT

रानी से रानियां                     RIGHT